rzeczownik, rodzaj żeński. (1.1) zabawa według ustalonych reguł; zob. też gra w Wikipedii. (1.2) sport. mecz. (1.3) granie na instrumencie. (1.4) zadanie aktorskie. (1.5) udawanie czegoś. (1.6) zestaw przedmiotów do gry (1.1) (1.7) program komputerowy do gry (1.1) (1.8) mat. model matematyczny, w którym uczestniczy kilku graczy
Ta pomoc edukacyjna została zatwierdzona przez eksperta!Materiał pobrano już 277 razy! Pobierz plik odmień_przez_przypadki_wyraz_pies już teraz w jednym z następujących formatów – PDF oraz DOC. W skład tej pomocy edukacyjnej wchodzą materiały, które wspomogą Cię w nauce wybranego materiału. Postaw na dokładność i rzetelność informacji zamieszczonych na naszej stronie dzięki zweryfikowanym przez eksperta pomocom edukacyjnym! Masz pytanie? My mamy odpowiedź! Tylko zweryfikowane pomoce edukacyjne Wszystkie materiały są aktualne Błyskawiczne, nielimitowane oraz natychmiastowe pobieranie Dowolny oraz nielimitowany użytek własnyOdmiana przez przypadki wyrazu: pies. rzeczownik, rodzaj męski zwierzęcy (zwierzę). Przypadki, Liczba pojedyncza, Liczba mnoga. Mianownik, kto? co? pies. Odmiana wyrazu pies. Mianownik: (kto? co?) pies. Dopełniacz:(jest,są) pies-zerowa końcówka D. (kogo?czego?). Odmien przez przypadki rzeczownik PIES ale prosze zeby bylo poprawnie daje naj ****.Oto przykład odmiany przez przypadki (deklinacji) słowa pies: • Mianownik – pies/psy (liczba mnoga). • Dopełniacz – psa/psów. • Celownik – psu. M. pies Ф psy. B. psa psów. C. psu psom. B. psa psy. N. z psem z psami. Msc. o psie o psach. W. psie psy temat: pies temat oboczny: psOdmiana przez przypadki kotStart studying PRZYPADKI – ODMIANA „KOT”. Learn vocabulary, terms, and more with flashcards, games, and other study psie! Mruczący kot. M. mruszczący kot. D. mruczącego kota. C. mruczącemu kotu. B. mruczącego kota. N. mruczącym kotemOdmiana przez przypadki – Odmiana wyrazów przez przypadki – odmiana rzeczowników. Liczba wyników dla zapytania 'odmiana przez przypadki kot’: 10000+.Zadanie: odmień przez przypadki quot mądry kot quot oddziel. Rzeczownik – podlega deklinacji, czyli odmianie przez przypadki i liczby. liczba poj. M:kot. D: kota. C: kotu. B: kota. N: kotem. Msc: kocie. W: kot. liczba mnoga. M:koty. D: kotów. C: kotom. B: przez przypadki pies oddziel temat od końcówkipies (rzeczownik). Deklinacja rzeczownik przez przypadki. Mianownik (kto? co?): psie. Dopełniacz (kogo? czego?): pies. Celownik (komu? czemu?): odmieniają się przez liczby i przypadki. Temat, końcówka, oboczności, czyli to, co najciekawsze w deklinacji. M. pies øZadania dla klasy 5 – listopad. 1. Odmień przez przypadki w liczbie pojedynczej i mnogiej rzeczownik „ pies”. Oddziel końcówki. Wypisz tematy oboczne i. 2010-02-15 17:06:33 Jak oddziela się temat rzeczownika od jego końcówki. 2010-09-22 18:45:20 odmień przez przypadki rzeczownik samochód w i przez przypadki wyraz tata, pchła, wóz. Oddziel temat fleksyjny od końcówki, wypisz przez przypadkiDeklinacja w języku polskim – odmiana rzeczownika, przymiotnika, przymiotnego, liczebnego i liczebnika przez przypadki i liczby w języku Odmiana przez przypadki – przykłady. Oto dwie przykładowe odmiany przez przypadki rzeczownika: Mianownik: smok Dopełniacz: smoka Celownik. Występujące przypadki w języku polskim to: mianownik, dopełniacz, celownik, biernik, narzędnik, miejscownik i wołacz. Każdy przypadek odpowiada na inne pytanie. Przypadek – to kategoria gramatyczna przez którą odmieniają się rzeczowniki, przymiotniki, liczebniki, zaimki oraz imiesłowy. Przypadki w języku siedmiu braci, których matką jest deklinacja, czyli odmiana przez przypadki. Przypadki gramatyczne są zmorą każdego czwartoklasisty i wprowadza dziecko w świat gramatyki języka polskiego. Uczy prawidłowej odmiany rzeczowników, a w efekcie poprawnego ich stosowania w budowanych…Występujące przypadki w języku polskim to: mianownik, dopełniacz, celownik, biernik, narzędnik, miejscownik i wołacz. Każdy przypadek odpowiada. Odmianę wyrazu lub imienia przez przypadki nazywamy deklinacją. Jest to zespół form fleksyjnych wyrazów odmieniających się w określony. Kolejna cześć familijnej sagi, której główną bohaterką jest Zosia Knyszewska. W „Odmianie przez przypadki” członkom tej stale powiększającej się rodziny nie. przypadek (język polski)Edytuj. wymowa: IPA: [pʃɨˈpadɛk], AS: [pšypadek], zjawiska fonetyczne: utr. dźw. ·. znaczenia: rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy.1. 2. oni włamali się do mego domu,. 3. zaatakował szatan, przyszedł do mego pokoju, krzyczałam i. 4. przytulam twoje zdjęcie do mego serca. 5. Smutek wypływający z mego serca.Rowu czy rowowi, sędzi czy sędziego? Która forma jest poprawna? [QUIZ] Odmiana przez przypadki, czyli inaczej deklinacja, czasami spędza wielu sen z powiek. I to nie tylko uczniom, bo nierzadko dorośli się zastanawiają, jaka jest poprawna forma użytego przez nich słowa. Warto sobie przypomnieć, że przez przypadki odmieniają się rzeczowniki, przymiotniki, imiesłowy przymiotnikowe, część liczebników i zaimków. Przypadki w języku polskim to: mianownik, dopełniacz, celownik, biernik, narzędnik, miejscownik i wołacz. Sprawdźcie, jak radzicie sobie z deklinacją. Foto: ImageFlow / Shutterstock Rowu czy rowowi, sędzi czy sędziego? Która forma jest poprawna? Zacznijmy może od samych przypadków. Biernik odpowiada na pytania: kogo? co? Następne pytanie Biernik odpowiada na pytanie kogo? co? (lubię). Jaki z przypadków odpowiada na pytania: o kim? o czym? miejscownik Następne pytanie Na pytania: o kim? o czym? (mówię) odpowiada oczywiście miejscownik. Komu? Czemu? to pytania do: celownika Następne pytanie Komu? Czemu? (się przyglądam) to pytania celownika. To jeszcze narzędnik. Na jakie pytania odpowiada? kim? czym? Następne pytanie To są pytania narzędnika. W którym zestawie mamy wszystkie słowa w mianowniku l. pojedynczej? dom, radio, muzeum Następne pytanie W jakim przypadku wystąpił rzeczownik w zdaniu: "Nie chcę mleka". dopełniacz Następne pytanie Nie chcę (kogo? czego?) mleka. Rzeczownik "pies" w bierniku brzmi: psa Następne pytanie Kogo? co? lubię - psa, czyli biernik. Słowo "mąż" brzmi tak samo w: miejscowniku i wołacz Następne pytanie W miejscowniku i dopełniaczu "mąż" brzmi "mężu". Słowo "krzesło" w dopełniaczu liczby mnogiej brzmi: Słowo "wiatr" w miejscowniku liczby pojedynczej to: "Amerykanie" w celowniku brzmi Amerykanom Następne pytanie Komu? czemu? - Amerykanom "Ksiądz" w miejscowniku brzmi: księdzu Następne pytanie Poprawna forma to księdzu. Poprawa forma słowa "cudzysłów" w miejscowniku to: cudzysłowie Następne pytanie Poprawna forma to cudzysłowie. Nie oglądałem... meczów Następne pytanie Nie oglądałem (kogo? czego?) meczów. Opowiadam znajomym o... Narzędnik słowa "quiz" brzmi: Dopełniacz liczby mnogiej słowa "radio" to: Przyglądam się temu... rowowi Następne pytanie Przyglądam się rowowi - to poprawa wersja. Rozmawiałem z... Afrykaninem Następne pytanie Rozmawiałam z Afrykaninem. "Brzydką mamy dziś pogodę". Rzeczownik "pogodę" jest w: bierniku Następne pytanie Nie cierpię jeść kaszy... manny Następne pytanie Można lubić lub nie kaszy manny. Piję drinka, szukam... Władze chciały przywrócenia korony... obie formy są poprawne Następne pytanie W tym przypadku obie formy są poprawne. Nie może oczywiście zabraknąć słowa "sweter". Poprawna jego forma w bierniku brzmi: sweter Następne pytanie Oczywiście: zakładam sweter. Czy możesz kupić mi... te perfumy Następne pytanie Perfumy występują w języku polskim tylko w liczbie mnogiej. Dopełniacz słowa "kisiel" w poprawnej formie to: kisielu Następne pytanie Nie cierpię kisielu! Nigdy kiślu. Muszę powiedzieć moim ..., jak są dla mnie ważni. przyjaciołom Następne pytanie Mój syn jest... wegetarianinem Następne pytanie Ktoś jest wegetarianinem. Rozprawa się nie odbyła, bo nie było... obie formy są poprawne Następne pytanie Sędzi i sędziego to poprawne formy. Chcąc zawołać księdza, krzykniemy: księżę Następne pytanie Wołacz słowa "ksiądz" brzmi "księże". Twój wynik: Słabiutko... Przydałoby się przypomnieć odmianę przez przypadki. Twój wynik: Nie jest źle! Widać braków trochę jest, warto sobie przypomnieć deklinację. Twój wynik: Bardzo dobrze! Wiadomo, że język polski nawet dla Polaków nie jest łatwym językiem. Twój wynik: BRAWO! Świetnie sobie radzisz z odmianą przez przypadki! Data utworzenia: 14 maja 2021 17:07 To również Cię zainteresuje
Mama Dała Cioci Basi Nową Miotłę Wiklinową. Chociaż to zdanie z pozoru nie ma żadnego sensu, to zaraz przekonasz się, że dzięki niemu zapamiętasz wszystkie przypadki w kilka sekund. Mamy ich siedem, niczym siedem ciekawskich krasnoludków. Dlaczego ciekawskich? Dlatego że każdy z nich ma przypisane do siebie pytania. Odmiana słów przez przypadki polega więc na odpowiadaniu na pytania każdego z nich. Dziś dowiesz się, jakie przypadki wyróżniamy i które części mowy się przez nie odmieniają. Przypadki – informacje ogólne Rozumiejąc odmianę przez przypadki, jej zasady, odpowiednie końcówki oraz funkcje, możesz zyskać naprawdę wysokie kompetencje językowe. Dzięki nim poprawnie się wypowiadasz, bez popełniania błędów językowych. Co prawda często odmianę stosujemy naturalnie, bez konieczności jej uczenia się na pamięć, ale istnieje tak wiele wyjątków, że warto poznać pewne fundamentalne zasady. Dzięki temu unikniemy językowych wpadek. Przez przypadki odmieniają się:rzeczowniki (np. lampa, matka, miłość, grzmot)przymiotniki (np. czerwony, pstrokaty, miły, gadatliwy)imiesłowy przymiotnikowe (np. płacząca, krzyczące, mówiący)niektóre liczebniki (np. jedne, dwa, osiemnaście) zaimki (np. ja, twój, swój)Dobrze wiedzieć Odmiana wyrazów przez przypadki nazywana jest również deklinacją. Warto o tym pamiętać. Skoro wiesz już, które części mowy odmieniają się przez przypadki, pora poznać przypadki. 7 przypadków oraz pytania, na jakie odpowiadająMianownik: kto? co? (np. kto/co to jest?) Dopełniacz: kogo? czego? (np. kogo/czego nie ma?) Celownik: komu? czemu? (np. komu/czemu się przyglądam?) Biernik: kogo? co? (np. kogo/co widzę?) Narzędnik: z kim? z czym? (np. z kim/z czym się bawię?) Miejscownik: o kim? o czym? (np. o kim/o czym mówię?) Wołacz (o!) Wróćmy na chwilę do naszego tajemniczego zdania ze wstępu artykułu: Mama Dała Cioci Basi Nową Miotłę Wiklinową. Czy widzisz pewną zależność tego zdania z wymienionymi wyżej przypadkami? Zgadza się! – Pierwsza litera każdego słowa naszej wyliczanki odpowiada pierwszej literze kolejnych przypadków. Nauczenie się takiej wyliczanki (możesz wymyślić też własną – im bardziej szalona lub kreatywna, tym lepiej) pozwoli Ci szybciej zapamiętać prawidłową kolejność przypadków. A przy okazji, może być pierwszą w Twoim życiu mnemotechniką, jakiej użyjesz podczas wiedzieć Mnemotechniki to różne techniki, wykorzystujące wyobraźnię oraz kreatywność w procesie uczenia się. Ich celem jest ułatwianie i przyspieszanie zapamiętywania, a także odtwarzania poznanych informacji. Mnemotechnikami mogą być na przykład wszelkiego rodzaju wierszyki, wyliczanki, łańcuchy skojarzeń, mapy pamięci, obrazki czy haki pamięciowe. Mianownik Mianownik to podstawowa forma rzeczownika, przymiotnika, zaimka i liczebnika. Odpowiada na pytanie kto? lub co? Żeby sobie ułatwić zadanie, warto zadać sobie pytanie pomocnicze: kto to jest? lub co to jest? Dzięki temu łatwo odróżnisz go od biernika: Kto to jest? Mama Kto to jest? Nieznajomy Co to jest? Pies Co to jest? MiłośćDobrze wiedzieć Jeśli w zdaniu rzeczownik występuje w mianowniku, często pełni funkcję podmiotu. Nie jest to jednak reguła. Spójrz bowiem na zdanie: Mateusz to jest mój brat. Jak widać, dwa rzeczowniki występują tutaj w mianowniku, ale tylko jeden z nich jest podmiotem (Mateusz). Dopełniacz Dopełniacz stosujemy w zdaniach przeczących lub informujących o przynależności lub celu. Odpowiada na pytania kogo? czego? Tu również możesz nieco ułatwić sobie sprawę, dopowiadając do pytania końcówkę kogo nie ma lub czego nie ma? Spójrz na przykłady: Kogo nie ma? Mamy Kogo nie ma? Nieznajomego Czego nie ma? Psa Czego nie ma? Miłości Celownik Trzeci przypadek, czyli celownik odpowiada na pytania komu? oraz czemu? Zazwyczaj stosujemy go w momentach, kiedy mowa jest o kierowaniu swojej aktywności wyrażonej czasownikiem ku komuś lub czemuś (np. dawaniu komuś/czemuś, przyglądaniu się komuś/czemuś). Dla ułatwienia możesz dodać do pytania właśnie czasownik przyglądać: komu się przyglądam? lub czemu się przyglądam? Komu się przyglądam? Mamie Komu się przyglądam? Nieznajomemu Czemu się przyglądam? Psu Czemu się przyglądam? Miłości Biernik Biernik odpowiada na pytania kogo? co? To chyba najtrudniejszy przypadek, więc warto się skupić – przysparza wiele kłopotów, szczególnie uczniom i obcokrajowcom. Jak pewnie sam zauważyłeś, oba pytania już się pojawiły. Pytanie kogo? w dopełniaczu, a co? w mianowniku. Żeby odróżnić te pytania od pytań z biernika, wystarczy zajrzeć do pytań pomocniczych: kogo widzę? lub co widzę? Kogo widzę? Mamę Kogo widzę? Nieznajomego Co widzę? Psa Co widzę? Miłoś Zapewne widzisz różnicę pomiędzy dopełniaczem, mianownikiem, a biernikiem. Kogo? z dopełniacza ma wersję mamy, natomiast kto? z biernika przyjmuje wersję mamę. Dlaczego? Dlatego, że w domu może nie być mamy (kogo?), ale mogliśmy widzieć mamę (kogo?) w ogrodzie. Narzędnik Narzędnik to dość prosty przypadek. Odpowiada na pytanie kim? czym?, co od razu sugeruje nam końcówkę – nawet bez pytania pomocniczego. Jeśli masz jednak z tym problem, możesz dodać sobie do niego końcówkę: z kim idę? lub z czym idę? Z kim idę? Z mamą Z kim idę? Z nieznajomym Z czym idę? Z psem Z czym idę? Z miłością Inne przykłady zdań z narzędnikiem to: Pojechałam samochodem do sklepu (czym pojechałam?) Będę odpoczywać pod namiotem (pod czym będę odpoczywać?) Miejscownik Chociaż jest niemal bratem bliźniakiem narzędnika, to znacznie różni się od niego. Miejscownik odpowiada na podobne pytania, ale z przedrostkiem o. Jego pytania brzmią: o kim? o czym? Pamiętaj, że o zawsze musi się tu pojawić – inaczej mamy do czynienia z narzędnikiem. Dla ułatwienia można skorzystać z pytań pomocniczych: o kim mówię? oraz o czym mówię? O kim mówię? O mamie O kim mówię? O nieznajomym O czym mówię? O psie O czym mówię? O miłości Wołacz Wołacz to bardzo specyficzny przypadek. To ten najmniej wścibski krasnoludek – nie odpowiada na żadne pytanie. Partykułą, która pomaga w jego rozpoznaniu jest o!. Nie jest jednak tym samym, co o z miejscownika. Wołacz jest raczej grzecznym zwrotem. Niestety stosowany jest stosunkowo rzadko; często błędnie na jego miejscu korzystamy bowiem z mianownika. Sam zobacz: O mamo O nieznajomy O psie O miłości Wciąż nie odróżniasz go od innych przypadków? Przeanalizuj poniższe przykłady zdań z wołaczem: Doroto, podaj mi książkę. Babciu, może zrobię ci herbatę? Natychmiast oddaj mi mój plecak, Olgo. Polsko, tyś moją ojczyzną! Panie profesorze, nie miałem o tym pojęcia. O ile w podniosłych, literackich wypowiedziach zwykle używa się wołacza, o tyle w codziennych sytuacjach pierwsze zdanie z przykładów, częściej brzmi: Dorota, podaj mi książkę. Natychmiast oddaj mi mój plecak, wiedzieć W sytuacjach oficjalnych (np. mailach biznesowych lub na uczelni) należy umieć prawidłowo korzystać z odmiany rzeczowników w wołaczu. Odmiana rzeczownika przez przypadki Nietrudno się domyślić, że wszystkie powyższe przykłady były przykładami odmiany rzeczownika. To rzeczownik jest bowiem podstawową częścią mowy, która podlega deklinacji. Każdy rzeczownik odmienia się inaczej – co więcej wyróżniamy różne rodzaje (męski, żeński i nijaki) oraz liczby (pojedynczą i mnogą). W tabelce poniżej przedstawiliśmy odmianę przez przypadki kilku rzeczowników różnych rodzajów w liczbie pojedynczej: Przypadek Rodzaj męski Rodzaj żeński Rodzaj nijaki Mianownik (kto? co?) dom/nauczyciel szyba/dama krzesło/dziecko Dopełniacz (kogo? czego?) domu/nauczyciela szyby/damy krzesła/dziecka Celownik (komu? czemu?) domowi/nauczycielowi szybie/damie krzesłu/dziecku Biernik (kogo? co?) dom/nauczyciela szybę/damę krzesło/dziecko Narzędnik (kim? czym?) domem/nauczycielem szybą/damą krzesłem/dzieckiem Miejscownik (o kim? o czym?) domu/nauczycielu szybie/damie krześle/dziecku Wołacz (o!) Dom!/nauczycielu! Szybo!/Damo! Krzesło! Dziecko! Poniżej znajdziesz z kolei odmianę rzeczowników w liczbie mnogiej. Tutaj są jedynie dwa rodzaje: Przypadek Rodzaj męskoosobowy Rodzaj niemęskoosobowy Mianownik (kto? co?) domy/nauczyciele szyby/damy Dopełniacz (kogo? czego?) domów/nauczycieli szyb/dam Celownik (komu? czemu?) domom/nauczycielom szybom/damom Biernik (kogo? co?) domy/nauczycieli szyby/damy Narzędnik (kim? czym?) domami/nauczycielami szybami/damami Miejscownik (o kim? o czym?) domach/nauczycielach szybach/damach Wołacz (o!) Domy!/nauczyciele! Szyby!/Damy! Odmiana przymiotnika przez przypadki Przez przypadki nie odmieniają się jednak wyłącznie rzeczowniki. Wszak to właśnie przymiotniki nadają życiu smaku – wzbogacają rzeczowniki o cechy. Każdy przymiotnik będzie odmieniał się przez przypadki w zależności od tego, jaki rzeczownik określa. Zanim przejdziemy do przykładów zdań, zobacz na tabelę poniżej: Przypadek Rodzaj męski Rodzaj żeński Rodzaj nijaki Mianownik (kto? co?) piękny piękna piękne Dopełniacz (kogo? czego?) pięknego pięknej pięknego Celownik (komu? czemu?) pięknemu pięknej pięknemu Biernik (kogo? co?) pięknego (człowieka) piękny (dom) piękną piękne Narzędnik (kim? czym?) pięknym piękną pięknym Miejscownik (o kim? o czym?) pięknym pięknej pięknym Wołacz (o!) Piękny! Piękna! Piękne! A tak wygląda odmiana przymiotników w liczbie mnogiej: Przypadek Rodzaj męskoosobowy Rodzaj niemęskoosobowy Mianownik (kto? co?) piękni piękne Dopełniacz (kogo? czego?) pięknych pięknych Celownik (komu? czemu?) pięknym pięknym Biernik (kogo? co?) Pięknych piękne Narzędnik (kim? czym?) pięknymi pięknymi Miejscownik (o kim? o czym?) pięknych pięknych Wołacz (o!) Piękni! Piękne! W teorii wszystko może wydawać się dosyć skomplikowane. Przejdźmy więc do kilku przykładów z życia wziętych. W poniższych zdaniach pogrubiliśmy rzeczowniki i przymiotniki w odpowiednich przypadkach: Widziałem wczoraj piękną kobietę. (biernik) Kasia bawiła się z małym kotkiem. (narzędnik) Dobry piesku, chodź tutaj. (wołacz) Lubię wracać do ciepłego domu. (dopełniacz) To jest naprawdę fantastyczny obraz. (mianownik) Oddaj grubemu Michałowi plecak! (celownik) Babia rzadko opowiada nam o wojennych czasach. (miejscownik) Dla osób, które nie odmieniają rzeczowników i przymiotników naturalnie (np. dla obcokrajowców), powyższe przykłady mogą być niezrozumiałym chaosem. Dlaczego bowiem mamy piękną kobietę, ale już pięknego mężczyznę? Dlaczego bawimy się z małym kotkiem, ale już małą owieczką? Dlaczego wracamy do ciepłego domu, ale już do ciepłej sypialni? Na szczęście jest na to zasada. Zasady odmiany przez przypadki Spójrz jeszcze raz na powyższe przykłady. Możemy widzieć piękną kobietę, pięknego mężczyznę i piękne dziecko. Jak zapewne sam już dostrzegłeś, pierwsza część przymiotnika pozostaje niezmienna niezależnie od tego, jaki rzeczownik opisuje. Dzieje się tak dlatego, że każdy wyraz, który podlega deklinacji, składa się z tematu i końcówki. Temat to cześć stała – ona zwykle nie podlega odmianie. Odmienia się wyłącznie końcówka. W słowie piękny temat to właśnie piękn-. Ta część nie podlega odmianie ani przez rodzaje (męski, żeński, nijaki, męskoosobowy czy niemęskoosobowy), ani przez przypadki. Końcówki w rodzaju męskim będą wyglądać natomiast tak: Mianownik: piękn-y Dopełniacz: piękn-ego Celownik: piękn-emu Biernik: piękn-y Narzędnik: piękn-ym Miejscownik: piękn-ym Wołacz: piękn-y Odmiana tego przymiotnika w rodzaju żeńskim: Mianownik: piękn-a Dopełniacz: piękn-ej Celownik: piękn-ej Biernik: piękn-ą Narzędnik: piękn-ą Miejscownik: piękn-ej Wołacz: piękn-a Odmiana tego przymiotnika w rodzaju nijakim: Mianownik: piękn-e Dopełniacz: piękn-ego Celownik: piękn-emu Biernik: piękn-e Narzędnik: piękn-ym Miejscownik: piękn-ym Wołacz: piękn-e Odmiana tego przymiotnika w rodzaju męskoosobowym: Mianownik: piękn-i Dopełniacz: piękn-nych Celownik: piękn-ym Biernik: piękn-ych Narzędnik: piękn-ymi Miejscownik: piękn-ych Wołacz: piękn-i Odmiana tego przymiotnika w rodzaju niemęskoosobowym: Mianownik: piękn-e Dopełniacz: piękn-nych Celownik: piękn-ym Biernik: piękn-ych Narzędnik: piękn-ymi Miejscownik: piękn-ych Wołacz: piękn-e Wyjątki w deklinacji Wydaje się to proste? Przejdźmy zatem do wyjątków. W języku polskim mamy bowiem bardzo dużo wyjątków w deklinacji. Czasem poza końcówką, zmianie ulega również temat. Zwykle taka zmiana spowodowana jest jego brzmieniem lub łatwością wypowiedzenia danego słowa w momencie, gdy ulegnie niewielkiej modyfikacji. Właśnie dlatego zazwyczaj taka zmiana polega jedynie na zastąpieniu jednej głoski inną (na przykład zmiana ł na l). Każdą taką zmianę tematu nazywamy obocznością. Istnieją dwa rodzaje oboczności: spółgłoskowe (taką jest właśnie zmiana ł na l) oraz samogłoskowe (czyli zmiana np. a na e). [w] Każdy temat, w którym podczas odmiany przez przypadki, dochodzi do zmiany brzmienia nazywamy tematem obocznym [/w] Przykładem takiej zmiany głoski jest, chociażby rzeczownik ręka. Zauważ, że w celowniku (czemu się przyglądam?) spółgłoska k zmienia się w c. Mamy więc: przyglądam się ręce. Zobacz odmianę tego słowa przez wszystkie przypadki: Przypadek Odmiana Mianownik (kto? co?) ręk-a Dopełniacz (kogo? czego?) ręk-i Celownik (komu? czemu?) ręc-e Biernik (kogo? co?) ręk-ę Narzędnik (kim? czym?) ręk-ą Miejscownik (o kim? o czym?) ręc-e Wołacz (o!) ręk-o W powyższej tabelce wyraz ręka został odmieniony z wydzieleniem tematu i końcówki myślnikiem. Mamy więc: temat główny: ręk- temat oboczny: ręc- oboczność spółgłoskową: k → c Jeśli zastanawiasz się, w jakiej sytuacji dochodzi do zmiany litery ł na l, zobacz poniższy przykład oboczności: Przypadek Odmiana Mianownik (kto? co?) anioł Dopełniacz (kogo? czego?) anioł-a Celownik (komu? czemu?) anioł-owi Biernik (kogo? co?) anioł-a Narzędnik (kim? czym?) anioł-em Miejscownik (o kim? o czym?) aniel-e Wołacz (o!) aniel-e Tu również temat i końcówka zostały wydzielone. Mamy tu: temat główny: anioł- temat oboczny: aniel- oboczność: samogłoskową o → e oraz oboczność spółgłoskową ł → l.
. 252 307 283 327 34 444 420 196odmiana przez przypadki pies
